ο Ριζοσπάστης Παναγής Πανάς - Spartia Kefalonia Greece - Our Village

Η Ένωση των Επτανήσων και ο Σπαρτινός Ριζοσπάστης Παναγής Πανάς

Το 1864, ο ερχομός του εκλεκτού των Βρετανών Δανού πρίγκιπα Γουλιέλμου Γλύξμπουργκ ως βασιλέως της Ελλάδας Γεωργίου Α', εγκαινίαζε επισήμως την νέα εποχή. Είχαν προηγηθεί συνεννοήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων ώστε να τεθούν οι επί μέρους όροι της παραχώρησης των Επτανήσων στην Ελλάδα. Η Γαλλία, σ' αυτές τις συνεννοήσεις, εξασφάλισε να διατηρηθούν τα προνόμια της καθολικής Εκκλησίας στα Ιόνια νησιά, η Αυστρία εξασφάλισε να μη θιγούν τα εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια των υπηκόων της και προς τούτο αξίωσε τη διηνεκή στρατιωτική ουδετερότητα των νησιών. Λόγο στις συνεννοήσεις είχαν και η Ρωσία και η Πρωσία. Σε όλες αυτές τις συνεννοήσεις απουσίαζε η Ελλάδα, η οποία όταν επληροφορήθη τους επαχθείς όρους διαμαρτυρήθηκε διά της αποστολής του Χαρίλαου Τρικούπη στο Λονδίνο. Ο τελευταίος, και με τη βοήθεια του Γλάδστωνος, υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, πέτυχε την απάλυνση των όρων, ώστε η στρατιωτική ουδετερότητα να περιορισθεί μόνο στην Κέρκυρα και στους Παξούς και τα εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια των ξένων υπηκόων να ισχύσουν μόνον για μια δεκαπενταετία.

Σε όλες αυτές τις συνεννοήσεις απουσίαζε η Ελλάδα, η οποία όταν επληροφορήθη τους επαχθείς όρους διαμαρτυρήθηκε διά της αποστολής του Χαρίλαου Τρικούπη στο Λονδίνο. Ο τελευταίος, και με τη βοήθεια του Γλάδστωνος, υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, πέτυχε την απάλυνση των όρων, ώστε η στρατιωτική ουδετερότητα να περιορισθεί μόνο στην Κέρκυρα και στους Παξούς και τα εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια των ξένων υπηκόων να ισχύσουν μόνον για μια δεκαπενταετία.   

δικαιώματι του ισχυρού, κατεχομένας νήσους, αλλ' υπό τον όρον της εκλογής αρεστού αυτή ηγεμόνος και αποχής από πάσης προς απελευθέρωσιν των δούλων ημών αδελφών ενεργείας. Έμπορος, δεν ηδύνατο να λησμονήσει την πολιτικήν του συμφέροντος. Παρεχώρει την Επτάνησον, όπως κατακτήσει ηθικώς την Ελλάδα. Επίστευεν, ίσως, ότι ούτω πράττουσα θα κατώρθου να μεταφέρη τον αρμοστήν της από Κερκύρας εις Αθήνας, θέτουσα επί κεφαλής αυτού βασιλικόν στέμμα. Υπό τοιούτους όρους τελουμένη, η ένωσις είχεν απολέσει δια τους εν Κεφαλληνία ριζοσπαστικούς παν θέλγητρον, και ο Ιωσήφ Μομφεράτος, ο από της πρώτης αυτού εμφανίσεως εν τω πολιτικώ σταδίω καταπολεμήσας και ηγεμόνας και συνθηκολογίας και ελέη, ο ακάματος των αρχών της Γαλλικής Επαναστάσεως απόστολος, δεν ηδύνατο, χωρίς να προδώσει την πολιτικήν του πίστιν, να συμμετάσχη των τοιούτων ενεργειών και να εργασθή υπό σημαίαν ην ανέκαθεν κατεπολέμησεν"
Ο Ζερβός Ιακωβάτος και ο Μομφεράτος διαφώνησαν με τη συμβιβαστική τελική πράξη της Ένωσης και, αν και πρωτεργάτες της Ένωσης στους πιο δύσκολους καιρούς, αρνούμενοι να απολαύσουν τέτοιες επινίκιες δάφνες στο τέλος, αποχώρησαν από την ΙΒ' Βουλή (προτελευταία Ιόνια Βουλή, 1862), στην οποία είχαν εκλεγεί τιμητικώς στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου, αντιστοίχως.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΣ (1832-1896)  -  ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Παναγιώτης Πανάς γεννήθηκε στα Σπαρτια της Κεφαλονιά το 1832. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και φοίτησε στο λύκειο Αργοστολίου. Ήταν μαθητής του εγελιανού φιλοσόφου Ιωάννη Μενάγια. Γενικά οι τυπικές σπουδές του δε διήρκεσαν πολύ και οι γνώσεις προέκυψαν μάλλον από προσωπικό ενδιαφέρον και φιλομάθεια. Έζησε σε νεαρή ηλικία το κλίμα του φιλελεύθερου ριζοσπαστικού κινήματος για την απελευθέρωση των Επτανήσων από τους άγγλους και εντάχτηκε νωρίς στην πιο προοδευτική του πτέρυγα. Λόγιος, μαχητικός δημοσιογράφος, στέλεχος του ριζοσπαστικού κόμματος της Κεφαλονιάς φυλακίστηκε και εξορίστηκε στη Ρουμανία λόγω της δραστηριότητάς του .
Το 1855 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο: «Τα πρώτα μου προς την ποίησιν βήματα» και εξέδωσε την εφημερίδα «Κεραυνός». Οι αντιδράσεις στις πολιτικές απόψεις που εξέφρασε ήταν αρνητικές, η εφημερίδα έκλεισε και ο Πανάς ταξίδεψε στην Ιταλία, την Πόλη, τη Μικρά Ασία και την Αθήνα. Επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά (1857) εντάχτηκε στην αριστερή τάση του ριζοσπαστικού κόμματος, που επιδίωκε κοινωνική μεταρρύθμιση παράλληλα με την Ένωση της Επτανήσου στο ελεύθερο ελληνικό κράτος. Αποτέλεσμα της προηγούμενης πολιτικής του προσχώρησης ήταν η δίωξή του από τους Άγγλους και η σύγκρουσή του με τους ενωτικούς ριζοσπάστες. Το 1857 δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Οι Στεναγμοί». Το 1858 επανακυκλοφόρησε τον «Κεραυνό» και συνεργάστηκε με την εφημερίδα του Ιωσήφ Μομφερράτου «Αναγέννησις», όπου δημοσίευσε μετάφραση του έργου του Ματσίνι «Περί καθηκόντων». Το 1860 ταξίδεψε στην Αθήνα, από όπου απελάθηκε τον ίδιο χρόνο λόγω της επίθεσής του κατά του Όθωνα από την εφημερίδα «Φως». Γύρισε στην Κεφαλονιά και εξέδωσε τις εφημερίδες «Αλήθεια» και «Διογένης» ενώ συστηματοποίησε τη μεταφραστική του εργασία4. Έθεσε υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές του 1865, απέτυχε και έφυγε στην Αλεξάνδρεια, όπου τύπωσε την ποιητική συλλογή του «Μέμνων». Άρθρα του δημοσιεύτηκαν στην Αίγυπτο, τη Ρουμανία και την Αθήνα.
Την περίοδο 1868-1880 έμεινε στη Ρουμανία, διατηρώντας πάντα επαφή με την Ελλάδα Στη Ρουμανία έγινε στέλεχος στην εταιρεία της «Δημοκρατικής Ανατολικής Ομοσπονδίας», που στόχευε σε συνασπισμό των βαλκανικών κρατών, ενώ το 1876 υπήρξε συνιδρυτής του αθηναϊκού συλλόγου «Ρήγας», που εκπροσώπησε τις ιδέες της παραπάνω εταιρείας στον ελλαδικό χώρο. Τη δεκαετία του 1870 ίδρυσε τις εφημερίδες «Εξέγερσις», «Εργάτης» και «Κυκεών», καθώς και τη σατιρική «Σφήκα».
Το 1880 ο «Ρήγας» διαλύθηκε και ο Πανάς αποσύρθηκε, γράφοντας κυρίως λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά άρθρα σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά. Το 1883 κυκλοφόρησε η τελευταία συλλογή του με τίτλο «Έργα αργίας». Στον πρόλογό της αναφέρθηκε στην κριτική διαμάχη των Ροΐδη - Βλάχου. Συνήθως αρθρογραφούσε στην καθαρεύουσα, ενώ τη δημοτική χρησιμοποίησε σε άρθρα του στα σατιρικά περιοδικά Κώνωπας, Σφήκα, Κυκεώνας κ.α., τα οποία εξέδωσε ο ίδιος στην Κεφαλονιά. Το 1896 επιχείρησε να εκδώσει μια Παγκόσμια Γεωγραφία χωρίς επιτυχία .
Ο Πανάς αυτοκτόνησε το 1896 στο “Ξενοδοχείο των ξένων” στον Πειραιά, έχοντας αντιμετωπίσει οικονομικές δυσχέρειες και προβλήματα υγείας.